Çekirge hakkında bilgi

 

Çekirge, düz kanatlılar takımının Caelifera alt takımına ait sıçrayıcı özelliğe sahip bir hayvandır. Anadolu’da çekirgeler türlerine göre değişen büyüklüktedirler. En küçük çekirge türü 2 cm’dir ve görülen en büyük çekirgenin boyu 20 cm kadardır. Özellikle göçmen çekirgeler diğerlerine göre 5-10 cm daha büyüktür.

Sıcak çöllere yakın olan yerlerde, Akdeniz çevresindeki bölgeler, Kuzey Amerika, Arjantin, Asya ve Afrika çöllerine yakın olan yerlerde yaşar ve tarıma oldukça ciddi zararlar verirler. Türkiye’de ise çekirgenin zarar verdiği bölgelerimiz, Trakya ve Güney Anadolu olarak bilinir. Bitki örtüsü açısından zengin olan yerlere yaptıkları göçlerle ünlüdür. Gruplar halinde bırakılmış yumurtalardan çıkan kanatsız çekirge yavruları büyük topluluklar halinde bitkilere saldırır.

Yavrular büyüyüp kanatlanınca göçün hızı artar ve gittikleri yerdeki bitkileri kısa bir sürede yer ve bitirir. Sıcak mevsim bulan dişiler yumurtlar, daha sonra erginler kalabalık gruplar şeklinde ölürler. Fakat bu kez de cesetleri hastalıklara yol açar. Kısacası bu hayvanların doğada ciddi oranda yıkımlara sebep olduğunu söyleyebiliriz. Tarihi kaynaklara bakıldığında büyük tarım alanlarının çekirge istilaları sonucu zarar gördüğü bilgisine ulaşmaktayız.

Çekirge Nedir?

Düz kanatlılar takımına ait olan çekirgeler zıplayan gruba dahil böcek türüdür. Tarla, su kenarları ve çayırlarda rastlanır. Ömürleri dört ay kadar olan çekirgelerin en meşhur türleri, tarla, yeşil, değnek, İtalyan, Mısır ve Afrika göçmen çekirgesidir.

Genel olarak bitkiye sıçrayarak beslenirler. Ancak yiyecekleri azaldığında göç hareketleri de başlar. Bulut halinde 2000-2500 km uzaklığa gidebilirler. Göç sırasında gemi üzerine yağdıkları görülmüştür. Çekirge salgınları tarım alanlarında büyük zararlara yol açar. Kondukları alanları birkaç dakikada çöle çevirebilirler.

Aradıkları yeşil alanları bulamazlarsa, pamuk ve yünlü elbise, korkuluk, ahşap evlere saldırır, atın kuyruk ve yelesini yerler. Afrika’ da çıplak çocukları bile kemirdikleri görülmüştür.

Çekirgelerin Özellikleri Nelerdir?

Zıplamaları ile ünlü olan çekirgeler, yaklaşık olarak 2-3 metre zıplayabilirler. Bu mesafeyi kanatlarını kullanmadan gidebilirler. Tarım alanlarına verdiği zararla ünlü olan çekirgelerin genel özellikleri şunlardır;

• Çekirgelerin oldukça iri iki tane petek gözleri vardır. Ayrıca 3 tane de osel göz diye bilinen gözleri bulunmaktadır.
• Toplam ayak sayıları altıdır, en arkadaki uzun olan ayakları sıçramak için kullanırlar.
• Türlerine göre uzun ve kısa olabilirler ve 2 adet anteni bulunur. Bu antenleri koku ve dokunma duyusu olarak kullanır.
• Boyları genellikle 2-3 cm arasındadır. Bazıları ise aşırı büyük olabilir, 15-20 cm’e kadar uzunluktaki çekirgeler görülmüştür.
• Üst üste iki tane kanatları var gibi görünse de üstteki kanat alttaki asıl kanadı korumak için vardır. Üstteki kanatların fazla işlevi yoktur. Uçmak istediklerinde üstteki kanadı yukarı kaldırır ve alttaki kanadı hareket ettirerek uçma işlemini gerçekleştirirler.
• Çekirgeler trake solunumu yaparlar ve solunum organları yan taraflarında bulunur.
• Duyma organları karınlarının yan tarafında iki taneden oluşmaktadır.
• Çekirgeler, yumurtlayarak çoğalırlar.
• 2000 km’lik bir göçü yaklaşık olarak 10 saat kadar bir sürede tamamlayabilirler ve hiç durmadan uçabilirler.
• Sadece erkek çekirgeler ses çıkarabilir.
• Yaşam süreleri yaşam süreleri 120 gün civarındadır.
• Dişi çekirgeler son günlerinde, birkaç defa 150-200 civarında yumurta yumurtlar ve bu yumurtaları toprağa gömerler. Yavrular havaların sıcak olduğu ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkarlar. 30 gün içerisinde erginleşirler.

Yaşam Alanları

Göç eden hayvanlar olan çekirgeleri genellikle yaz aylarında, kırsal alanlarda görürüz. Bu küçük hayvanlar göç esnasında çok uzun mesafelere kadar gidebilmektedir. Hatta bu mesafe bazen 2500 kilometreyi bile bulabilir.

Çekirgeler 9-10 saat aralıksız uçabildikleri gibi, kanat çırpma hızların saatte 15-20 kilometreyi bulur. Bu hayvanlar hem suda hem de karada yaşama özelliğine sahiptir. Doğada bulunan birçok hayvan gibi belirli ve sabit bir yuvaları yoktur.

Buğday gibi tahıl tarlaları, otlak araziler, kırsal alanlar ve sıcak bölgeler çekirgeleri görebileceğiniz yerlerdir. Soğuk iklimlerde pek rastlanmayan çekirgelerin ömürleri ortalama 120 gündür. Bu süre türlerine göre değişmekle birlikte 1 -6 ay arasında olabilmektedir.

Fiziksel Özellikleri

İki tane petek göze sahip olan çekirgelerin, bunun yanında üç tane de osel gözleri bulunmaktadır. Osel göz, bazı omurgalı hayvanlarda bulunan ve merceği olan bir tür gözdür. Bazı larva ya da ergin böceklerde olan bu yapılara nokta veya osellus göz adı da verilmektedir. Toplamda 5 adet gözü olan çekirgelerin petek gözleri daha belirgindir.

6 adet ayağı olan bu böcek türlerinin 4 ayağı yürüme ve tutunma, en arkadaki 2 ayağı ise zıplamak için kullanılır. Bu iki ayak sayesinde müthiş bir zıplama yeteneği gösteren canlılar, 2-3 metreye kadar zıplayabilirler. Yapılan araştırmalar bir çekirgenin kendi vücutlarının 20-30 katı yüksekliğe uçabildiğini göstermiştir.

Zıplama kadar uçma konusunda da oldukça başarılı olan çekirgeler, iki çift kanada sahiptir. Fakat üst tarafta bulunan ve sert bir yapıda olan iki kanat sadece alttaki zar kanadı koruma vazifesi görür. Uçmaya herhangi bir katkısı yoktur. Uçma esnasında yukarı kalkar ve asıl kanatları korur. Öte yandan bazı türlerin uçma kabiliyeti bulunmadığına dikkat çekelim.

Oldukça ilginç özellikleri olan çekirgelerin işitme organları kafalarında bulunmaz. Türlerin çoğunda işitme organı karın kısmında, sağ ve solda olmak üzere iki tanedir. Tıpkı işitme gibi solunum organları da vücudunun yan tarafında olan hayvanlar trake solunumu yaparlar. Trake solunumu böceklerde ve eklem bacaklılarda, dokulara direkt olarak oksijen ileten borucuklardan oluşan solunum şeklidir.

Üreme

Yumurta yoluyla üreme gerçekleştiren çekirgelerin dişileri sonbahar aylarının sonuna doğru vücudunun arka kısmında yumurtlama borusu ile toprağa yumurtalarını bırakırlar. Bu borucuklar dışa doğru uzaman özelliğindedir. Üreme türlerine göre farklılık gösterir.

Toprağın altına bırakılan yumurtalar kışı burada geçirir. Havaların ısınıp ortalama 34 dereceye ulaştığı zaman geldiğinde açılmaya başlar. Açılma işlemi yaklaşık 11 gün sürer.

Yavrular dünyaya geldiklerinde ortalama 9 mm boyutundandır. Toprağı üzerlerinden atarak dışarı çıkan yavrular önce kanatsızdır. Birkaç deri değişiminden sonra kanatları çıkmaya başlar. Ortalama yaşam ömrü 4 ay olan bu hayvanlar, hayatları boyunca 4-5 defa deri değiştirirler.

İskelet yapısı oluşana kadar kendilerini bitkiler arasında gizleyerek korunurlar. Yavru döneminde oldukça savunmasız olan çekirgeler; kuş, kurbağa, daha büyük böcekler, sinek, arı ve yılan gibi canlılar tarafından avlanırlar. Yavru çekirgeler erginleştikten sonra sürüler halinde yapılan göçe katılır.

Çekirgelerin Zararları Nasıl Önlenir?

Çekirgeler için genellikle ilaçlama yöntemi tercih edilmektedir. İlaçlama yöntemiyle çekirgelerden kurtulmak için, alanın büyüklüğüne, alandaki gıdaların ve insanların çıkarılmayacak durumda olmalarına bakılır ve işlem, püskürtme veya buharlama şeklinde yapılır.

Çekirge ile mücadele için en etkili ilaçlar sıvı ilaçlamada kullanılır. Basit metotlar sonrasında kolayca uygulanan bu işlemler ardından sizlere daha sağlıklı huzurlu ortamlar oluşturulur.