15 Eylül 2021 Çarşamba



 

Knidos

 


















Knidos'un tarihçesi

Datça Yarımadası'nın en uç kısmında, Ege ile Akdeniz'in birleştiği noktada bulanan Knidos Antik Kenti, birçok medeniyete evsahipliği yaptı. Karyalılar tarafından kurulan kent, sonrasında Dorlar'ın ve Persler'in işgaline uğradı. Roma ve Bizans dönemlerinde en parlak dönemlerini yaşadı. Dorlar ve Romalılar tarafından çok sayıda tapınak ve kilisenin yapıldığı Knidos, Afrodit heykeli ile ünlendi. 2 bin yıl önce şehir nüfusunun 70 binlere ulaştığı kent, Bizans'ın son dönemlerinde bir yandan depremler, diğer yandan korsan saldırılar ile yıkılıp yağmalanınca terk edildi. Kent sonraki yıllarında, Selçuklular, Menteşe Beyliği ve Osmanlıların idaresine geçti.

Ünlü matematikçi ve filozof Eudoxus, en iyi yontulmuş çıplak Afrodit heykelini yapan Heykeltıraş Praxiteles, Skopas, Bryaxis, Mısır'daki Alexandria Feneri'nin mimarı Sostrates, Knidos'da yaşadı. Büyük limanın hemen yanı başındaki 5 bin kişilik tiyatrosu günümüze kadar gelen Knidos'un, 20 bin kişilik büyük tiyatrosunun mermerlerinin bir bölümü İstanbul Dolmabahçe sarayında, bir bölümü ise 1830 yılında gemilerle Mısır'a götürülerek Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın Kahire'de yaptırdığı sarayda kullanıldı.

İngiliz arkeolog Sir Charles Newton, Knidos'a 384 gün süren çalışmasını tamamlayarak 1858 yılında Knidos'dan ayrılırken, Knidos Aslanı ve Demeter heykeli ile birlikte 212 sandık dolusu tarihi eseri ülkesine götürdü. Yıllardır bulunamayan çıplak Afrodit heykeli halen sırrını korurken; Knidos Aslanı ve Knidos Demeter heykeli halen İngiltere'de British Museum'da sergileniyor.

Knidos, şarap ihracatı sayesinde gelişmiş bir ticarete sahipti. Yuvarlak ve köşeli kulelerle kuvvetlendirilmiş surlarla çevrili kentin askeri ve ticari olmak üzere iki limanı vardı. Ören yerindeki önemli yapılar ve alanlar Dor Tapınağı, Apollon Tapınağı ve Sunağı, Yuvarlak Tapınak ve Sunağı, Meclis Binası, Korinth Tapınağı, mevsimi ve zamanı gösteren güneş saati, Tiyatro, Dionysos Tapınağı ve Stoası, Yamaç Evleri, Odeon, Demeter Kutsal Alanı, Nekropol ve Kap Krio Yarımadası'dır.

Knidos: Antik dönemin kültür sanat ve bilim merkezi

Knidos Antik Kenti Kazı Başkanı ve Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı, kazılarına devam ettikleri bölgenin antik dönemin en önemli kültür, sanat ve bilim merkezi olduğunu söyledi.

Knidos'un konumu itibariyle antik dönemdeki stratejik noktalardan biri olduğunu anlatan Doksanaltı, "Burası Ege'nin kapısı diyebileceğimiz bir noktada. Ege ile Akdeniz'in kesişme noktasında. Bu coğrafi özelliği sayesinde kent ada ve ana kara bölümü arasında kalan iki limana sahip." diye konuştu.

Knidos'ta Hipokrat'tan eski tıp okulu var

Knidos'un Akdeniz havzasında bulunan bir çok kentin aksine askeri alanın dışında bilim, sanat ve kültürel anlamda ön plana çıktığını anlatan Doksanaltı, "Antik dönemin 7 harikasından biri sayılan İskenderiye'deki Deniz Feneri'nin mimarı Knidoslu Sostratus'tur. Kos Adası'nın da komşusu olan Knidos, Hipokratın Tıp Okuluna rakip hatta ondan daha eski bir tıp okuluna sahiptir. Knidosun doktorları antik dönemde Akdeniz Havzası'ndaki bir çok yerde hizmet gösterdiler." ifadelerini kullandı.

Bulunduğu konumun Knidos'un gelişiminde önemli bir şans olduğuna işaret eden Doksanaltı, 18 ve 19. yüzyılda antik kente gelen batılı gezgin ve araştırmacıların kendi ülkelerine, müzelerine ya da koleksiyonlarına eser kazandırmak amacıyla yaptıkları kazılarla antik kente zarar verdiklerini kaydetti.

Knidos Aslanı British Museum'un girişinde ziyaretçileri karşılıyor




11 Temmuz 2021 Pazar

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser.i

 Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser

Osmanlı Devletinin son dönemlerinde, çeşitli ülkelerden gelen arkeologlar, özellikle Ege Bölgesi'nden irili ufaklı binlerce eser yurt dışına kaçırdı. Hatta tarihi eserleri kaçırmak için Efes civarında rayla döşendiği dahi biliniyor

114

Osmanlı Devletinin son dönemlerinde, çeşitli ülkelerden gelen arkeologlar, özellikle Ege Bölgesi'nden irili ufaklı binlerce eser yurt dışına kaçırdı. Hatta tarihi eserleri kaçırmak için Efes civarında rayla döşendiği dahi biliniyor. İşte Türkiye'den gizlice kaçırılan ve görenlerin küçük dilini yutturacak cinsten 10 muhteşem eser...

Milet Güney Agora Kuzey Kapısı - Berlin müzesi: Aydın ili, Söke ilçesi, Balat köyünde bulunan, kazılara ilk defa Berlin Müzesi Müdürlerinden Schoene tarafından başlanan ve bunu 1896 yılında T. Wiegand’ın yaptığı kazının izlediği Miletos antik kentinde yapılan kazılarda ele geçen bazı eserler, Sultan II. Abdülhamid’in emriyle Almanlara hediye edilmiştir.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
214

Bu kazılar sırasında bulunan M.S. 2. Yüzyıla ait anıtsal Güney Agora Kapısı bugün Berlin Pergamon Müzesi’nde sergilenen en önemli eserler arasında yer almaktadır.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
314

Pergamon'daki Zeus Sunağı ( Bergama) Berlin müzesi Bergama Zeus Sunağı ya da Zeus Altar'ı MÖ 2. yüzyılda, Kuzey Batı Anadolu'da, İzmir'in kuzeyinde bulunan antik Pergamon şehrinde Pergamon Krallığı'nı yöneten Attalos hanedanı tarafından yaptırılmış mermerden anıtsal dinsel yapıdır. At nalı biçimdeki yapı Bergama Akropolü üzerinde bulunur. 35,64 m genişliğinde 33,4 m derinliğindedir. Yapının ön tarafında bulunan merdivenler 20 mt genişliğindedir.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
414

Dışında ve iç mekanlarında bulunan mermer kaplama üzerindeki freskler sanat tarihinin en önemli yapıtları arasında sayılır. Dış cephe freskleri antik Helen dünyasının Olympos tanrıları ile devler -Gigantlar- arasındaki savaşı, iç alandaki freskler Pergamon'un kuruluş söylecesi olan Telefos söylencesini anlatır.Bu görkemli yapının kalıntıları 1870'li yıllarda Alman mühendisi Carl Humann tarafından, o zamanın Prusya'sına götürülmüştür. Bugün, Berlin'de bulunan Pergamon (Bergama) Müzesi'nde sergilenmekte ve her yıl binlerce insan tarafından ziyaret edilmektedir.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
514

Athena Tapınağı Propylonu (Bergama ) - Berlin müzesi

II. Eumenes dönemine ait olan ( M.Ö. 197 - 159 ) Pergamon Athena Tapınağı Propylon girişi Berlin Müzesinde tutulmaktadır.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
614

Nereidler ANITI (Ksanthos) - British müzesi Ksanthos Kentinde M.Ö.400 yıllarında yapılmış olan bu esere sütunları arasındaki 12 adet Nereid heykelinden dolayı Nereidler Anıtı denmektedir.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
714

Troya (Truva) Hazineleri M.Ö. 1200 lerde yapılan Troya savaşında Akhaların başkumandanı olan Agamemnon Maskı gerçekte kendisinden 300 yıl önce yaşamış bir prense aittir.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
814

Mykene'de yapılan kazı çalışmaları esnasında gün ışığına çıkan eser günümüzde Atina Milli Müzesinde bulunmaktadır.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
914

Resimde görülen aklınlık, küpe vb. diğer Troya hazinelerinin tamamına yakın bir kısmı ise Rusya'dadır.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
1014

Üç Güzeller Mozaiği - Paris Louvre müzesi Hera, Athena ve Aphrodite'nin Parisin hakemliğinde İda dağında yapmış oldukları güzellik yarışmasını gösteren mozaik M.S. 2.yy ait olup Antakya'da bulunmuştur. Günümüzde ise Paris Louvre Müzesinde sergilenmektedir

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
1114

Dionysos Mozaiği ( Antakya ) Amerika Worcester Müzesi Hermes çocuk Dionysos'u kucağında taşımaktadır. Antakya'da bulunan M.S.4.yy tarihlenen mozaik Amerika Worcester Müzesinde bulunmaktadır.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
1214

Aphrodisias-İhtiyar Balıkçı Heykeli - Berlin müzesi Aydın Geyre yakınlarındaki antik Aphrodisias kentinde Prof. Dr. Kenan Erim başkanlığında sürdürülen kazılar sırasında 1989 yılında Tiberius Portikosu'ndaki havuzda bir mermer baş bulundu. Bulunan başın, 1904 yılında Fransız arkeolog Paul Gaudin tarafından yürütülen izinli kazılar sırasında bulunarak gizlice yurt dışına kaçırılan ve daha sonra Berlin Pergamon Müzesine satılan gövdeye ait olduğu tespit edildi.

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
1314

Beyhekim Camii’nin çini mozaikli mihrabı Konya'nın Selçuklu ilçesi Beyhekim Mahallesi'ndeki Beyhekim Camii'nin çini mozaikli mihrabı, 1907'de Almanya'nın Konya Konsolosu Dr. J. H. Loytvedin tarafından onarım bahanesiyle numaralandırılarak yurt dışına kaçırılmıştı. Eser, hala Berlin'deki Pergamonmuseum (Bergama Müzesi)'da İslam Eserleri bölümünde sergileniyor ve Türkiye'ye iadesi için 1991'de Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla başlatılan çalışmalar devam ediyor

Türkiye'den yurt dışına kaçırılan 10 tarihi eser
1414

Hacı İbrahim Veli Türbesi Sandukası Hoca Ahmet Yesevi'nin Anadolu'yu aydınlatmak için gönderdiği şeyhlerin torunlarından olan Şeyh Hacı İbrahim Veli'nin türbesi, Konya'nın Akşehir ilçesine bağlı Alanyurt (Maruf) köyünde bulunuyor. Türbede bulunan ve ceviz ağacının gövdesinden oyma tekniğiyle yapılmış işlemeli sanduka, 1905 yılında çalınarak Almanya'ya götürüldü. İadesi için görüşmelerin sürdüğü eser, Berlin'de Doğu Asya ve İslam Sanatları Müzesinde sergileniyor.