Deniz yıldızı(1)

 

Deniz Yıldızları Özellikleri Nedir?

Deniz Yıldızı Nedir? 

Deniz yıldızları görsel olarak hoş olmasından ve renkli görüntülerinden dolayı, bir çoğumuzun dikkatini çekmeyi başaran canlılardır. Hatta kuruduklarında süs eşyası olarak da kullanılmaktadırlar. Deniz yıldızlarına, bilimsel olarak Asterioda adı verilmektedir. Kelime anlamı ‘’yıldız-şekillidir’’ ve 1830 yılında bir Fransız zoolog tarafından verilmiştir.

Deniz Yıldızı Tarihçesi

Tarihteki ilk deniz yıldızı kalıntılarına, 450 milyon yıl öncesine rastladığı ön görülmektedir. Bu dinazorlardan bile çok eski bir tarihtir. O kadar uzun süredir, deniz yıldızları çeşitli şekil değişiklikleri ile günümüze kadar yaşamaya devam etmeyi başarmıştır.

Deniz Yıldızları Nerelerde Görülür?

Deniz yıldızları soğuk deniz suyuna dayanıklıdırlar. Üstelik deniz seviyesinden 6000 metre derinlikteki yerlerde bile yaşayabilirler. Dünyada, en soğuk kutup deniz sularından, sıcak tropikal deniz sularına kadar bir çok bölgede yaşayabilirler. Genellikle kırmızı ve turuncu olmalarının yanında mavi, kahverengi ve gri renkli olanları da vardır.

Deniz yıldızları, tatlı sularda yaşayamazlar. En çok görülen türleri ise kıyılara yakın bölgelerde gözlemlenir.

Deniz Yıldızı Türleri

Ülkemizdeki denizlerde gördüğümüz deniz yıldızları genellikle turuncu veya kırmızı renklidir ve 5 kola sahiptir. Ama dünya üzerinde kol sayısı daha fazla olan ve değişik türlerde 1500 adet deniz yıldızı olduğu bilinmektedir.

Deniz Yıldızı Yapısı Nasıldır?

Deniz yıldızlarının genellikle 5 kolu ve her kolu üstünde yüzlerce ayağı bulunur. Bu ayakların bazıları vantuz görevi yaparak, çok iyi şekilde tutunmayı sağlarlar. Yapıları gereği her yöne hareket edebilirler.

Bir çoğu hızlı hareket yeteneğine sahip değildir. Dakikada en fazla 15 cm yer değiştirebilirler. Sadece bir tür deniz yıldızı, dakikada 2.7 metre yol alabilir.

Deniz yıldızının beyni bulunmamaktadır ancak çok karmaşık merkezi bir sinir sistemi bulunmaktadır. Ağız çevresi ve kollarda uzanan sinir ağları vardır. Tüm sinir ağ ve uçları, ışığa ve dokunmaya duyarlıdır, algılayabilirler.

Deniz Yıldızı Beslenmesi

Kolları sayesinde avlarına ulaşabilirler ve beslenme döngüsünü gerçekleştirebilirler. Ayaklarındaki vantuzlar ile midyeleri tutan deniz yıldızı, midyenin içini açabilir ve midyenin içindeki yumuşak kısmı yiyebilir. Bir çok deniz yıldızı, yosunları, midyeleri, deniz salyangozlarını ve süngerleri yiyerek beslenirler.

Deniz Yıldızı Ömürleri Ne Kadardır?

Deniz yıldızlarının yaşam süreleri türlerine göre değişkenlik gösterir. Erken erişkinliği ulaşan deniz yıldızları daha kısa ömürlü olurlar. Örneğin erişken ağırlığı 20 gr olan bir tür, 2 yılda cinsel olgunluğa ulaşır ve 10 yıl ömürlü olabilmektedir.

Ancak erişkin ağırlığı daha ağır olan ve 80 gr’a kadar ulaşan başka bir tür, 5 yılın sonunda cinsel olgunluğa ulaşır ve 34 yıl kadar yaşayabildiği görülmüştür.

Deniz Yıldızı Ekolojik Etkisi

Deniz yıldızlarının ekolojik deniz yaşamında ve beslenme döngüsünde önemli özellikleri bulunmaktadır ancak bazı değişikler ekolojiye de zarar vermelerine neden olmaktadır.

Bazı biyolojik çeşitliliği tehdit eden midye türlerinin olduğu yerlere bırakılan deniz yıldızları, bir süre üçünde midyelerin azalmasına sebep olmuş ve dengeyi sağladığı görülmüştür.

Fakat bunların dışında, deniz yıldızlarının ekolojiyi bozduğu da görülmektedir. Özellikle göçmen deniz yıldızları, mercan resiflerine ciddi zarar vermektedir. Mercan ile beslenen deniz yıldızları, resflerin önemli derecede yok olmasına sebep olmaktadır.

Dünya üzerinde ticaretin artmasından dolayı, gemilerin balast suları ile dünyanın çok farklı bölgelerine, asla ulaşamayacak canlılar taşınmaktadır. Bir tür deniz yıldızı da, bu şekilde taşındığı düşünülüyor, Polinezya’daki mercan resiflerinin 3 yıl içerisinde büyük kısmını kaplamıştır.

Ayrıca başka bir bölgeden gemiler ile Tasmanya’ya ulaşan bir deniz yıldızı türü, bölgede mideyelerin soyunun tükenme tehlikesine girmesine sebep olmuştur. O bölgede deniz yıldızları tehlikeli tür olarak tanımlanmaktadır.

Deniz Yıldızı Üremesi

Deniz yıldızlarının büyük çoğunluğu eşeyli ürer yani dişi ve erkek cinsleri vardır. Fakat farklı tiplerde üreme durumları mevcuttur. Dışarıdan dişi veya erkek oldukları ayırt edilemez. Yumurtlama döneminde ayırt edilme şansı vardır.

Bazı deniz yıldızları bölünerek üreyebilirler. İkiye bölünürler ve bölündüklerinde yeni deniz yıldızları oluşur.

Bazı deniz yıldızları ise cinsiyet değiştirirler. Yaşamlarının bir kısmını erkek olarak geçirmiş deniz yıldızı dişi özellikler göstermeye başlayabilir.

Ama en ilginç üreme tipi olan deniz yıldızları, kuluçkaya yatanlardır. Yumurtalarının üzerine tavuk gibi yatarak, kuluçka bekleyen deniz yıldızları da mevcuttur.

Deniz Yıldızı İçin Tehditler

Deniz yıldızları, bazı kendi türleri, yengeçler, martılar, bazı balıklar ve deniz samurları tarafından birer yemdirler. Bu canlılardan korumak için vucüdlarında, kötü bir tat veren saponinler bulunur. Bazı türlerinde sümüksü bir dış katman salgılanır, bazıları da keskin dikenler ile kaplıdır. Bu şekilde yaşama şansı yakalamaya çalışırlar.