30 Haziran 2021 Çarşamba

Deniz Yıldızı (2)

 







Denizyıldızı (veya deniz yıldızları) çeşitli renk, şekil ve boyutlarda bulunan güzel deniz hayvanlarıdır . Tüm denizyıldızları yıldızlara benzer ve en yaygın olanı yalnızca beş kola sahip olsa da, bu hayvanların bazıları 40 kola kadar büyüyebilir. Ekinoderm olarak bilinen bir grup hayvanın parçası olan muhteşem deniz canlıları, tüp ayaklarını kullanarak seyahat ederler. Kayıp uzuvlarını yenileyebilir ve alışılmadık midelerini kullanarak büyük avları yutabilirler.

Deniz Yıldızları Balık Değildir

Deniz yıldızları su altında yaşamalarına ve genellikle "deniz yıldızı" olarak adlandırılmalarına rağmen, gerçek balık değildirler . Balıklar gibi solungaçları, pulları veya yüzgeçleri yoktur.

Deniz yıldızları da balıklardan oldukça farklı hareket eder. Balıklar kuyruklarıyla hareket ederken, deniz yıldızlarının da hareket etmelerine yardımcı olacak küçük tüp ayakları vardır.

Bilim adamları, balık olarak sınıflandırılmadıkları için deniz yıldızlarına "deniz yıldızları" demeyi tercih ediyorlar.

Deniz Yıldızları Ekinodermlerdir


Deniz yıldızları, Echinodermata filumuna aittir. Bu, kum dolarları , deniz kestaneleri, deniz salatalıkları ve deniz zambaklarıyla ilgili oldukları anlamına gelir Genel olarak, bu filum yaklaşık 7.000 tür içerir.

Birçok ekinoderm radyal simetri sergiler , yani vücut kısımları bir merkezi eksen etrafında düzenlenir. Birçok deniz yıldızı beş noktalı radyal simetriye sahiptir çünkü vücutlarının beş bölümü vardır. Bu, belirgin bir sol ve sağ yarıya sahip olmadıkları anlamına gelir, yalnızca bir üst ve bir alt tarafa sahiptir. Ekinodermler ayrıca deniz yıldızlarında deniz kestaneleri gibi diğer organizmalardakinden daha az belirgin olan dikenlere de sahiptir  .

Binlerce Deniz Yıldızı Türü Var

Yaklaşık 2.000 deniz yıldızı türü  vardır.Bazıları gelgit bölgesinde yaşarken diğerleri okyanusun derin sularında yaşar. Tropik bölgelerde birçok tür yaşarken, deniz yıldızları soğuk bölgelerde, hatta kutup bölgelerinde de bulunabilir.

Tüm Deniz Yıldızlarının Beş Kolu Yok

Çoğu insan beş kollu deniz yıldızı türlerine aşina olsa da, tüm deniz yıldızlarının yalnızca beş kolu yoktur. Bazı türlerin, 40 kadar kola sahip olabilen güneş yıldızı gibi çok daha fazlası vardır. 

Deniz Yıldızları Kolları Yenileyebilir

Türe bağlı olarak, bir deniz yıldızının derisi kösele veya hafif dikenli olabilir. Deniz yıldızlarının üst kısımlarında, yüzeylerinde küçük dikenler bulunan kalsiyum karbonat plakalarından oluşan sert bir örtü vardır.

Bir deniz yıldızının dikenleri, kuşlar, balıklar ve su samuru gibi avcılardan korunmak için kullanılır Çok dikenli bir deniz yıldızı, uygun bir şekilde adlandırılan dikenli denizyıldızıdır.

Deniz Yıldızları Kan İçermez

Deniz yıldızlarının kan yerine esas olarak deniz suyundan oluşan bir dolaşım sistemi vardır.

Deniz suyu, elek plakası aracılığıyla hayvanın su damar sistemine pompalanır. Bu, madreporite adı verilen ve genellikle denizyıldızının tepesinde açık renkli bir nokta olarak görülebilen bir tür tuzak kapısıdır  .

Deniz suyu, madreporite'den deniz yıldızının tüp ayaklarına girerek kolun uzamasına neden olur. Tüp ayaklardaki kaslar uzvu geri çekmek için kullanılır.

Deniz yıldızları, alt taraflarında bulunan yüzlerce tüp ayağı kullanarak hareket ederler. Tüp ayaklar, deniz yıldızının üst tarafındaki madreporit vasıtasıyla getirdiği deniz suyuyla doludur.

Deniz yıldızları beklediğinizden daha hızlı hareket edebilir. Şansınız olursa, bir gelgit havuzunu veya akvaryumu ziyaret edin ve etrafta dolaşan bir deniz yıldızını izlemek için bir dakikanızı ayırın. Okyanustaki en şaşırtıcı manzaralardan biridir.

Tüp ayaklar ayrıca deniz yıldızının istiridye ve midye de dahil olmak üzere avını tutmasına yardımcı olur.

Deniz Yıldızları Karnı İçten Dışa Yemek Yiyor

Deniz yıldızları midye ve istiridye gibi çift ​​kabukluların yanı sıra küçük balıklar, salyangozlar ve midyeleri avlar Bir midye veya midye kabuğunu açmaya çalıştıysanız, bunun ne kadar zor olduğunu bilirsiniz. Ancak deniz yıldızlarının bu canlıları yemenin benzersiz bir yolu vardır.

Bir deniz yıldızının ağzı alt tarafındadır. Deniz yıldızı yiyeceklerini yakaladığında kollarını hayvanın kabuğunun etrafına saracak ve onu hafifçe çekerek açacaktır. Sonra harika bir şey yapar: deniz yıldızı midesini ağzından ve çift kabuğun kabuğuna iter. Daha sonra hayvanı sindirir ve midesini tekrar kendi vücuduna kaydırır.

Denizyıldızlarının gözleri olduğunu öğrenen birçok insan şaşırır Bu doğru. Gözler oradadır - beklediğiniz yerde değil.

Deniz yıldızlarının her kolun sonunda bir göz noktası vardır. Bu, beş kollu bir deniz yıldızının beş göze sahip olduğu, 40 kollu güneş yıldızının ise 40 göze sahip olduğu anlamına gelir.

Her deniz yıldızının gözü çok basittir ve kırmızı bir lekeye benzer. Çok fazla ayrıntı görmez, ancak ışığı ve karanlığı algılayabilir, bu da hayvanların yaşadığı ortamlar için yeterlidir.

Tüm Gerçek Denizyıldızları Asteroidea Sınıfındadır

Denizyıldızı, hayvan sınıfı Asteroidea'ya aittir Bu ekinodermlerin hepsinin merkezi bir diskin etrafına yerleştirilmiş birkaç kolu vardır.

Asteroidea, "gerçek yıldızlar" için yapılan sınıflandırmadır. Bu hayvanlar, kolları ve merkezi diskleri arasında daha belirgin bir ayrıma sahip olan kırılgan yıldızlardan ve sepet yıldızlarından ayrı bir sınıftadır .

Deniz Yıldızlarının Çoğalmanın İki Yolu Var

Erkek ve dişi deniz yıldızlarını birbirinden ayırmak zordur çünkü aynı görünüyorlar. Birçok hayvan türü tek bir yöntemle çoğalırken deniz yıldızları biraz farklıdır.

Deniz yıldızları cinsel olarak çoğalabilir. Bunu sperm ve yumurtaları ( gamet olarak adlandırılır ) suya bırakarak yaparlar  Sperm, gametleri döller ve sonunda okyanus tabanına yerleşen ve yetişkin deniz yıldızlarına dönüşen yüzme larvaları üretir.

Deniz yıldızları, rejenerasyon yoluyla eşeysiz olarak da çoğalabilir, bu da hayvanlar bir kolunu kaybettiğinde olur.

Deniz yıldızı(1)

 






Deniz Yıldızları Özellikleri Nedir?

Deniz Yıldızı Nedir? 

Deniz yıldızları görsel olarak hoş olmasından ve renkli görüntülerinden dolayı, bir çoğumuzun dikkatini çekmeyi başaran canlılardır. Hatta kuruduklarında süs eşyası olarak da kullanılmaktadırlar. Deniz yıldızlarına, bilimsel olarak Asterioda adı verilmektedir. Kelime anlamı ‘’yıldız-şekillidir’’ ve 1830 yılında bir Fransız zoolog tarafından verilmiştir.

Deniz Yıldızı Tarihçesi

Tarihteki ilk deniz yıldızı kalıntılarına, 450 milyon yıl öncesine rastladığı ön görülmektedir. Bu dinazorlardan bile çok eski bir tarihtir. O kadar uzun süredir, deniz yıldızları çeşitli şekil değişiklikleri ile günümüze kadar yaşamaya devam etmeyi başarmıştır.

Deniz Yıldızları Nerelerde Görülür?

Deniz yıldızları soğuk deniz suyuna dayanıklıdırlar. Üstelik deniz seviyesinden 6000 metre derinlikteki yerlerde bile yaşayabilirler. Dünyada, en soğuk kutup deniz sularından, sıcak tropikal deniz sularına kadar bir çok bölgede yaşayabilirler. Genellikle kırmızı ve turuncu olmalarının yanında mavi, kahverengi ve gri renkli olanları da vardır.

Deniz yıldızları, tatlı sularda yaşayamazlar. En çok görülen türleri ise kıyılara yakın bölgelerde gözlemlenir.

Deniz Yıldızı Türleri

Ülkemizdeki denizlerde gördüğümüz deniz yıldızları genellikle turuncu veya kırmızı renklidir ve 5 kola sahiptir. Ama dünya üzerinde kol sayısı daha fazla olan ve değişik türlerde 1500 adet deniz yıldızı olduğu bilinmektedir.

Deniz Yıldızı Yapısı Nasıldır?

Deniz yıldızlarının genellikle 5 kolu ve her kolu üstünde yüzlerce ayağı bulunur. Bu ayakların bazıları vantuz görevi yaparak, çok iyi şekilde tutunmayı sağlarlar. Yapıları gereği her yöne hareket edebilirler.

Bir çoğu hızlı hareket yeteneğine sahip değildir. Dakikada en fazla 15 cm yer değiştirebilirler. Sadece bir tür deniz yıldızı, dakikada 2.7 metre yol alabilir.

Deniz yıldızının beyni bulunmamaktadır ancak çok karmaşık merkezi bir sinir sistemi bulunmaktadır. Ağız çevresi ve kollarda uzanan sinir ağları vardır. Tüm sinir ağ ve uçları, ışığa ve dokunmaya duyarlıdır, algılayabilirler.

Deniz Yıldızı Beslenmesi

Kolları sayesinde avlarına ulaşabilirler ve beslenme döngüsünü gerçekleştirebilirler. Ayaklarındaki vantuzlar ile midyeleri tutan deniz yıldızı, midyenin içini açabilir ve midyenin içindeki yumuşak kısmı yiyebilir. Bir çok deniz yıldızı, yosunları, midyeleri, deniz salyangozlarını ve süngerleri yiyerek beslenirler.

Deniz Yıldızı Ömürleri Ne Kadardır?

Deniz yıldızlarının yaşam süreleri türlerine göre değişkenlik gösterir. Erken erişkinliği ulaşan deniz yıldızları daha kısa ömürlü olurlar. Örneğin erişken ağırlığı 20 gr olan bir tür, 2 yılda cinsel olgunluğa ulaşır ve 10 yıl ömürlü olabilmektedir.

Ancak erişkin ağırlığı daha ağır olan ve 80 gr’a kadar ulaşan başka bir tür, 5 yılın sonunda cinsel olgunluğa ulaşır ve 34 yıl kadar yaşayabildiği görülmüştür.

Deniz Yıldızı Ekolojik Etkisi

Deniz yıldızlarının ekolojik deniz yaşamında ve beslenme döngüsünde önemli özellikleri bulunmaktadır ancak bazı değişikler ekolojiye de zarar vermelerine neden olmaktadır.

Bazı biyolojik çeşitliliği tehdit eden midye türlerinin olduğu yerlere bırakılan deniz yıldızları, bir süre üçünde midyelerin azalmasına sebep olmuş ve dengeyi sağladığı görülmüştür.

Fakat bunların dışında, deniz yıldızlarının ekolojiyi bozduğu da görülmektedir. Özellikle göçmen deniz yıldızları, mercan resiflerine ciddi zarar vermektedir. Mercan ile beslenen deniz yıldızları, resflerin önemli derecede yok olmasına sebep olmaktadır.

Dünya üzerinde ticaretin artmasından dolayı, gemilerin balast suları ile dünyanın çok farklı bölgelerine, asla ulaşamayacak canlılar taşınmaktadır. Bir tür deniz yıldızı da, bu şekilde taşındığı düşünülüyor, Polinezya’daki mercan resiflerinin 3 yıl içerisinde büyük kısmını kaplamıştır.

Ayrıca başka bir bölgeden gemiler ile Tasmanya’ya ulaşan bir deniz yıldızı türü, bölgede mideyelerin soyunun tükenme tehlikesine girmesine sebep olmuştur. O bölgede deniz yıldızları tehlikeli tür olarak tanımlanmaktadır.

Deniz Yıldızı Üremesi

Deniz yıldızlarının büyük çoğunluğu eşeyli ürer yani dişi ve erkek cinsleri vardır. Fakat farklı tiplerde üreme durumları mevcuttur. Dışarıdan dişi veya erkek oldukları ayırt edilemez. Yumurtlama döneminde ayırt edilme şansı vardır.

Bazı deniz yıldızları bölünerek üreyebilirler. İkiye bölünürler ve bölündüklerinde yeni deniz yıldızları oluşur.

Bazı deniz yıldızları ise cinsiyet değiştirirler. Yaşamlarının bir kısmını erkek olarak geçirmiş deniz yıldızı dişi özellikler göstermeye başlayabilir.

Ama en ilginç üreme tipi olan deniz yıldızları, kuluçkaya yatanlardır. Yumurtalarının üzerine tavuk gibi yatarak, kuluçka bekleyen deniz yıldızları da mevcuttur.

Deniz Yıldızı İçin Tehditler

Deniz yıldızları, bazı kendi türleri, yengeçler, martılar, bazı balıklar ve deniz samurları tarafından birer yemdirler. Bu canlılardan korumak için vucüdlarında, kötü bir tat veren saponinler bulunur. Bazı türlerinde sümüksü bir dış katman salgılanır, bazıları da keskin dikenler ile kaplıdır. Bu şekilde yaşama şansı yakalamaya çalışırlar.

29 Haziran 2021 Salı

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK



















 Mustafa Kemal Atatürk,1881(Rumi 1296) yılında Selanik'te Koca Kasım Paşa Mahallesi Islahhane Caddesi'nde bugün müze olan üç katlı bir evde dünyaya geldi.Babası o sırada kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Baba tarafından dedesi, Kızıl Hafız Ahmet Efendi; anne tarafından dedesi ise, Sofu-zade (Sofi-zade) Feyzullah Efendi'dir. Mustafa Kemal'in hem baba, hem de anne tarafından soyu Rumeli'nin fethinden sonra buraların Türkleştirilmesi için Anadolu'dan göçürülerek iskân edilen "Yörük" (Yürük) veya "Türkmenler"den gelmektedir. Mustafa Kemal Atatürk'ün baba soyu, Karaman'dan gelerek Manastır Vilayeti'nin Debre-i Balâ Sancağı'na bağlı Kocacık'a yerleşmişlerdir. Kocacık, bugünkü Makedonya Cumhuriyeti'nde Arnavutluk sınırına yakın olan Debre şehrine bağlı bir nahiyedir. Aile sonradan (muhtemelen 1830'larda) Selanik'e göç etmiş; Ali Rıza Efendi de muhtemelen 1839'da Selanik'te dünyaya gelmiştir. Dedesi Ahmet ve dedesinin kardeşi Hafız Mehmet Emin'in taşıdığı "Kızıl" lâkabı ve yerleştikleri nahiyenin adı olan "Kocacık"ın da gösterdiği üzere, Mustafa Kemal'in baba tarafından soyu Anadolu'nun da Türkleşmesinde önemli roller oynayan "Kızıl-Oğuz" yahut "Kocacık Yörükleri, Türkmenleri"nden gelmektedir. Mustafa Kemal Atatürk'ün anne soyu da, Konya/Karaman'dan gelerek Selanik ile Manastır'ın arasında bulunan Vodina Sancağı'na bağlı "Sarıgöl" de denilen "Kayalar" Nahiyesine yerleştiler. Aile, sonradan Selanik yakınlarında bugün de kaplıcaları ile meşhur olan Lankaza'ya yerleşmiştir. Dedesi Feyzullah Efendi'in taşıdığı "Sofu-zade" (Sofular) lâkabı, yerleştikleri Sarıgöl bölgesindeki yer adları ve ailedeki hatıraların gösterdiği üzere, Atatürk'ün anne soyu Konya/Karaman'dan Rumeli'ye gelen ve bundan dolayı da "Konyarlar" olarak Rumeli'de anılan Yürük, Türkmenlerdendir. Zübeyde Hanım, 1857'de Lankaza'da dünyaya gelmiştir. 1857 doğumlu Zübeyde Hanım ile 1839 doğumlu Ali Rıza Efendi 1870 veya 1871 yılında evlendiler. Bu evlilikten altı çocukları olmuştur: Fatma (1871/72-1875), Ahmet (1874-1883), Ömer (1875-1883), Mustafa (Kemal Atatürk) (1881-1938), Makbule (Boysan, Atadan) (1885-1956) ve Naciye (1889-1901). Bu çocuklardan Fatma dört, Ahmet dokuz, Ömer sekiz yaşlarında o senelerde Rumeli'yi kasıp kavuran salgın kuşpalazı (difteri) hastalığından çocuk yaşlarında öldüler En küçükleri Naciye Mustafa Kemal Harp Okulu'nu bitirdiği sene, oniki yaşında hayata gözlerini kapadı. Ailede çocuklardan en uzun yaşayan Makbule Hanım olmuştur. Babası Ali Rıza Efendi'nin hastalanarak 28 Kasım 1893 tarinde vefat etmesi üzerine 12 yaşında yetim kalan Mustafa Kemal ve iki küçük kardeşin (Makbule ve Naciye) büyütülmesi ve yetiştirilmesi görevi, büyük Türk kadını Zübeyde Hanım'a düştü

27 Haziran 2021 Pazar

Ay doğarken

 





Ayın doğuşu veya batışı neden geceden geceye değişir?

Tüm geometrik şeyleri bir kerede kaldırsak iyi olur.İlk bakışta, ayın doğuşu ve ufuk boyunca ileriye ve geriye doğru batışının ilerlemesi şaşırtıcı görünebilir, ancak gerçekte Güneş’in davranış biçimiyle yakından ilgilidir.Ay’ın yörüngesi Dünya’nınkine sadece 5 derece eğimli olduğundan, Güneş ve Ay gökyüzünde çok benzer yolları izler.Bu, gün doğumu ve gün batımının değişen yönüne ilişkin tartışmanın Ay için büyük ölçüde geçerli olduğu anlamına gelir.

Bununla birlikte, en büyük fark, Güneş ile karşılaştırıldığında Ay’ın göklerde pozitif bir şekilde vızıldamasıdır.Bir ayda veya ‘Ay’ 29.53 gün içinde tüm gökyüzünde dolaşırken, Güneş’in dolaşması tam bir yıl sürer.Sonuç olarak, Ay yıldızlar arasında çok hızlı hareket ediyor gibi görünüyor.Çok kabaca, bir geceden diğerine, pozisyonu 10 ila 15 derece değişece, her zaman Doğu’ya doğru ilerleyecektir.

Ay nasıl hareket eder?

Bu canlı davranışın sonucu, ayın doğuşu ve batışı yönündeki gece değişiminin, Güneş’in doğuşu ve batışının ilerlemesinden çarpıcı biçimde daha hızlı olmasıdır. Sadece yılın zamanıyla değil, aynı zamanda ayın zamanıyla (veya başka bir deyişle Ay’ın evresiyle) ilgilidir. Dolunay gökyüzünde Güneş’in karşısında yükselir. İki hafta sonra, yeni olduğunda, aşağı yukarı Güneş’le aynı yönde yükselir. Yeni ve tam evreler arasındaki ayın doğuşu (veya ayın batışı) yönündeki bu fark en çok gündönümlerinde ve en azından ekinoksların yakınında belirgindir.

Ay Ne zaman doğar?

Ayın Dünya’yı dolaşması bir ay sürer.Bu yolculukta nerede olduğuna bağlı olarak, ayın yüzeyinden farklı miktarlarda güneş ışığı yansıtılır.Bazen tamamen ortadan kalkıyor gibi görünüyor.Gerçekte ise, ay her zaman oradadır sadece güneş ışığından yansıyan ışığı her zaman göremeyiz.